เสวนาเติมสิทธิในช่องว่างประกันสุขภาพ
นายอำนวย มากทรัพย์ สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดสมุทรสาคร เป็นประธานเปิดงานนิทรรศการและเวทีเสวนา เรื่อง “เติม สิทธิ ในช่องว่าง : ประกันสุขภาพ แรงงาน นายจ้าง รัฐ?” เนื่องในวันแรงงานย้ายถิ่นสากล ประจำปี พ.ศ. 2561 ณ โรงภาพยนต์เมเจอร์ซีนีเพล็กซ์สาขามหาชัย โดยมีนายพร้อมบุญ พานิชภักดิ์ เลขาธิการมูลนิธิรักษ์ไทย ตลอดจนผู้แทนจากภาครัฐ ภาคประชาสังคม ภาคเอกชน และ แรงงานข้ามชาติ ที่มาเข้าร่วมกิจกรรมกันเป็นจำนวนมาก
นายพร้อมบุญ พานิชภักดิ์ เลขาธิการมูลนิธิรักษ์ไทยกล่าวว่า จากภาวการณ์ทางเศรษฐกิจของประเทศไทยที่มีการขยายตัวอย่างต่อเนื่องในปี พ.ศ. 2561 โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมการผลิต อันรวมถึงกิจการประมง ประมงต่อเนื่อง และแปรรูปผลิตภัณฑ์ประมง ส่งผลต่อความต้องการแรงงานที่เพิ่มมากขึ้น ขณะที่ยังคงพบว่ามีสถานการณ์การขาดแคลนแรงงานในอุตสาหกรรมการประมงนี้อย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงเวลาของการบริหารจัดการที่เข้มงวดของรัฐบาลไทย โดยข้อมูลจากสำนักบริหารแรงงานต่างด้าว กรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน ณ เดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 ระบุว่ามีแรงงานข้ามชาติประเภททั่วไป ใน 3 สัญชาติ คือ เมียนมา กัมพูชา และลาว ที่ขึ้นทะเบียนและได้รับอนุญาตทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย จำนวน 3,083,451คน โดยในจำนวนนี้เป็นแรงงานที่มีหนังสือเดินทาง 1,868,005 คน แรงงานที่ได้รับการผ่อนผันให้ทำงาน 1,193,885 คน และแรงงานที่เข้ามาทำงานในลักษณะ ไป-กลับ หรือตามฤดูกาล 21,561 คน ขณะที่องค์การระหว่างประเทศเพื่อการโยกย้ายถิ่นฐาน (IOM) คาดประมาณการว่า ประเทศไทยมีแรงงานข้ามชาติอยู่ราว 5,000,000 คน
ข้อมูลสถานการณ์ด้านการประกันสุขภาพในกลุ่มประชากรข้ามชาติ จากกองเศรษฐกิจและหลักประกันสุขภาพ สำนักปลัดกระทรวงสาธารณสุข ณ เดือนกันยายน พ.ศ. 2561 ระบุว่ามีแรงงานข้ามชาติที่อยู่ในระบบบัตรประกันสุขภาพ จำนวน 1,657,343 คน และผู้ประกันตนต่างชาติ กับสำนักงานประกันสังคม กระทรวงแรงงาน จำนวน 1,211,894 คน ซึ่งเมื่อเทียบจากตัวเลขของแรงงานข้ามชาติที่ขึ้นทะเบียนและได้รับอนุญาตทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมายแล้ว พบว่า มีแรงงานจำนวนกว่า 210,000 คนที่ยังไม่สามารถเข้าถึงระบบประกันสุขภาพใดๆ และอีกกว่า 2,000,000 คน ที่ยังคงไม่ได้รับสิทธิในการประกันสุขภาพ เนื่องจากไม่มีสถานะที่ถูกต้องตามกฎหมายของประเทศไทย ซึ่งจากการดำเนินงานของภาคประชาสังคมยังคงพบการรายงานถึงช่องว่างและปัญหาในการเข้าถึงระบบประกันสุขภาพของแรงงานข้ามชาติอยู่อย่างต่อเนื่อง แม้ว่าในกรณีของแรงงานที่ขึ้นทะเบียนถูกต้องและได้รับอนุญาตให้ทำงานในราชอาณาจักรไทยแล้วก็ตาม
สำหรับจังหวัดสมุทรสาคร นับว่าเป็นจังหวัดหนึ่งที่มีแรงงานข้ามชาติเป็นผู้ขับเคลื่อนเศรษฐกิจที่สำคัญ โดย ณ เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2561ข้อมูลจากสำนักงานแรงงานจังหวัดสมุทรสาครมีจำนวนแรงงานข้ามชาติที่ขึ้นทะเบียนและได้รับอนุญาตทำงานอย่างถูกต้องตามกฎหมาย 260,799คน มากเป็นลำดับที่ 2 ของประเทศไทย รองลงมาจากกรุงเทพมหานคร ขณะที่มีจำนวนแรงงานข้ามชาติที่เป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม168,284 คน และที่เข้าระบบบัตรประกันสุขภาพของกระทรวงสาธารณสุข 85,430 คน ทั้งนี้จากตัวเลขแรงงานที่มีประกันสุขภาพจากสองกองทุนนี้จะมีการนับซ้ำซ้อนกันเนื่องจากนโยบายการขายบัตรประกันที่แรงงานต้องซื้อบัตรประกันสุขภาพก่อนที่จะได้รับสิทธิประกันสังคม ส่วนแรงงานข้ามชาติตามการประมาณการในจังหวัดสมุทรสาครน่าจะมีกว่า 300,000 คน
ดังนั้นมูลนิธิรักษ์ไทย และภาคีเครือข่ายองค์กรพัฒนาเอกชน ในโครงการยุติปัญหาวัณโรคและเอดส์ด้วยชุดบริการ RRTTR หรือ โครงการ STAR ซึ่งเล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาระบบประกันสุขภาพดังกล่าว จึงได้จัดงานนิทรรศการ ฉายภาพยนตร์ และเวทีเสวนา ในหัวข้อเรื่อง “เติม (สิทธิ) ในช่องว่าง : ประกันสุขภาพ แรงงาน นายจ้าง รัฐ?” เพื่อให้แรงงานข้ามชาติ นายจ้าง ภาคธุรกิจ ภาครัฐ องค์กรเอกชน ผู้แทนแรงงาน สื่อมวลชน และสาธารณชนทั่วไป ได้ตระหนักถึงสิทธิและหน้าที่การจ้างงานและการประกันสุขภาพของแรงงานข้ามชาติตามกฎหมายหรือแนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้อง พร้อมทั้งได้แสดงทัศนะต่อประเด็นที่ยังคงเป็นอุปสรรคอยู่ในปัจจุบัน เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อเสนอต่อรัฐบาล ภาคธุรกิจ และนายจ้าง ในการส่งเสริมการประกันสุขภาพที่เหมาะสมกับบริบทของการจ้างงานแรงงานข้ามชาติ อันจะนำไปสู่การพัฒนา และ/หรือ การปรับปรุงนโยบายที่เกี่ยวข้องให้สอดคล้องตามหลักสิทธิมนุษยชน เหมาะกับวิถีของแรงงานข้ามชาติ และสามารถปฏิบัติได้จริงในทุกระดับ
เอเซีย / ภาพ พรเพ็ญ / ข่าว
